Tantoo Cardinal
Dene nadołthı dëne / ʔasíe horįcháy xa hek’enádheri
Tantoo Cardinal ʔená ts’ékwi hotié húltth’í xéł hotié bek’óją eją nįh t’orelyą k’éyághe
Tantoo hotié bek’ǫją Dances with Wolves ʔú Legends of the Falls ʔú tth’i Smoke Signals…Tantoo Fort McMurray, Alberta nǫk’e nįya, betsuné yenéshą, betsuné dene hęlį…Tantoo ʔená ʔú tanists’én beyaze ʔú tth’i Nakota ts’įʔáné dene hęlį, Tantoo hadi ʔú, ʔená seyatié ʔú, dene hotié sélot’inį dąlį ʔú, Nakota sedąyįnę dąlį ʔú, tth’i tanists’én beyaze sech’ąnįé.
Acting ghą nánedherʔíle nį Tantoo, tth’i acting ghą náwasther tth’i nįdhenʔíle nį, Edmonton nádher nį ʔekú hoyághe, kólú ʔediri Alberta Native Communications Society ghą nįdhį nį, Canada k’éyághe ʔeyi tthe first indigenous broadcasting company xa bek’óją nį ʔeyer kúhú, ʔįłą bets’énį yezí casting director tł’áįʔą nechíle docudrama xa, ʔedini dataháltį, ʔeyer hots’į honásį hotié bek’óją hájá
Loyalties (1987) k’e Tantoo ʔediri film thełtsį xa hotié ʔedezí déłtsį, k’anųłdų hotié k’eréjá, ʔeyi t’á Best Actress awards dánįłną, “si seghąʔíle sį, nunį nuheghą…sisebaʔú ʔediri honį beghą hodi dézą…ʔediri dene ʔełtth’íʔíle nówéhdí dé, dene tth’i ʔełtth’ʔíle ka bek’enáts’įdher dé, hotárelyųʹ, beghą yatiʔíle nį…ʔedeghą hóthesdi si ʔedeghą howesnįę, t’ahú ʔasíe ts’én tįgha xa horįʹlʔį dé nįʹh gódhé ts’én, beghą ʔełtth’i hodi xa hóʔą, ʔasíe nónelʔįʔíle xéł, ʔasíe łą dene henanda náretł’ʹí lat’įʹ, ʔełtth’i haresįʔųʹ? Kólú ʔekúhúʔą, ʔasíe nezų wale honeddhen dé, horená łí”
t’a k’enádheri hotié bek’óréhjá ʔįghą t’u lánt’i, ʔeją nįh t’orelyą hotié húltth’í, ʔįłághe bethchenáze credits hanélt’e déłtsį bezí ts’én, Tantoo dene best in the business xéł ʔeghálaná; Kevin Costner, Graham Greene, Brad Pitt, Sir Anthony Hopkins, James Cromwell, Adam Beach, Gary Farmer, Jason Momoa, tth’i Tina Keeper, naxíe kólú hotárelyųʔile, 2017, Academy of Canadian Cinema and Television’s Earle Grey Award for lifetime achievement néłną nį
Tantoo tth’i ʔediri environmentalist chú political activist xa hotié dene ts’énį, k’anį thíle Keystone Pipeline dene xéł protest k’enáįdher, xáré bets’énį xéł ʔeła acting k’enáhįdher Margot Kidder chú, duhų Margot Kidder henaʔíle…Indigenous activism chú representation chú hotié bedzié hęlį, t’a k’enádheri chú t’a bedzié ʔasíe k’enádheri, Tantoo tulue hełtsi dene gódhé t’ą acting k’enádé xa hadórélʔį losí, tth’i t’a kenádheri ʔałų bek’órushyá nuhthen dé, bets’į acclaimed series k’e bóret’į sį; Longmire, Frontier, tth’i Godless k’e